Bovendekse automaten
Tijdens het varen kan het soms bijzonder handig zijn om het roer af en toe los te kunnen laten. Dit kan door de trim van de zeilen heel precies aan te passen, het roer tijdelijk vast te zetten of door een van de bemanningsleden aan het werk te zetten. Nóg veel makkelijker is het om, met één druk op de knop, een stuurautomaat in te kunnen schakelen.
Voor lichte schepen met een helmstok of stuurwiel is een bovendekse stuurautomaat een uitstekende oplossing. Bij dit type automaat wordt de ‘drive’ ( het mechanisme wat het sturen over neemt) buiten geplaatst op het roer. Bij een helmstokbesturing betekent dat een arm die haaks op de helmstok wordt geplaatst, en bij een stuurwiel een ring met daar in een riem die het wiel rond kan draaien. De roerbediening bepaald dus het type automaat.
Het installeren van een bovendekse stuurautomaat is heel simpel aangezien er geen ingewikkelde aanpassingen gedaan hoeven te worden aan het stuurwerk onder dek. Naast de drive wordt de stuurinformatie verzameld door verschillende componenten:.
Bedieningspaneel:
Zit over het algemeen in de buurt van het stuurwerk. Het schip kan dan met de hand eerst op de juiste koers worden gelegd en daarna wordt de stuurautomaat met de ‘auto’ knop ingeschakeld. Verder kan met het paneel de voorliggende richting worden afgelezen, de stuurautomaat handmatig worden aangestuurd en op standby worden gezet zodat er weer met de hand gestuurd kan worden.
Kompas:
Leest de juiste voorliggende koers en verteld de stuurcomputer welke actie nodig is om de ingestelde koers te blijven sturen. Tegenwoordig zijn de meer uitgebreide automaten voorzien van een gyroscopisch kompas. Hiermee worden de bewegingen van het schip gemeten over meerdere assen waardoor de drive sneller kan reageren op een koersverandering. Dit zorgt voor een strakker stuurgedrag maar ook minder stroomverbruik.
Stuurcomputer:
Verzamelt alle informatie en stuurt hiermee de drive in de juiste richting.
Voor lichte, helmstok bestuurde schepen kan ook gekozen worden voor een waterdichte helmstokautomaat waar alle bovenstaande componenten in één kast zitten. Deze toepassing vraagt de minste aanpassingen voor het schip maar beschikt niet over een gyro kompas en stuurt dus alleen op een kompaskoers.
Cockpit stuurautomaten bestaan al geruime tijd en zijn in de loop der jaren niet bijzonder veranderd aangezien het systeem simpel maar doeltreffend werkt. Tweedehands schepen zijn vaak al voorzien van een stuurautomaat waarbij het heel waarschijnlijk is dat deze hetzelfde functioneert als een modern type. Een goed voorbeeld is de Autohelm automaat wat verder is gegaan als Raytheon en vervolgens Raymarine (te herkennen aan de kleuren: zwart-rood, grijs en uiteindelijk zwart). Een Autohelm ST4000 is hierbij vergelijkbaar met een Raymarine SPX5 type, maar ook met de nieuwste EV100 serie.
De meest bepalende factor bij het kiezen van de juiste stuurautomaat is, naast het stuurmechanisme, de waterverplaatsing van het schip. Heel belangrijk is om hier rekening te houden met een schip dat ‘vakantie klaar’ is, dus volledige bagage en volle tanks. Wanneer de waterverplaatsing niet duidelijk is kan ook gerekend worden door twintig procent bij het casco gewicht op te tellen.
Wanneer de waterverplaatsing niet overeenkomt met de stuurautomaat zal dit snel te merken zijn wanneer de windkracht toeneemt. De automaat heeft in dat geval zichtbaar moeite met het sturen van het schip, de koer is niet meer aan te houden en er zal sneller met de hand gestuurd moeten worden.
Hieronder volgt een overzicht van de juiste automaat, per stuurwerk, voor de juiste waterverplaatsing.
Voor lichte schepen met een helmstok of stuurwiel is een bovendekse stuurautomaat een uitstekende oplossing. Bij dit type automaat wordt de ‘drive’ ( het mechanisme wat het sturen over neemt) buiten geplaatst op het roer. Bij een helmstokbesturing betekent dat een arm die haaks op de helmstok wordt geplaatst, en bij een stuurwiel een ring met daar in een riem die het wiel rond kan draaien. De roerbediening bepaald dus het type automaat.
Het installeren van een bovendekse stuurautomaat is heel simpel aangezien er geen ingewikkelde aanpassingen gedaan hoeven te worden aan het stuurwerk onder dek. Naast de drive wordt de stuurinformatie verzameld door verschillende componenten:.
Bedieningspaneel:
Zit over het algemeen in de buurt van het stuurwerk. Het schip kan dan met de hand eerst op de juiste koers worden gelegd en daarna wordt de stuurautomaat met de ‘auto’ knop ingeschakeld. Verder kan met het paneel de voorliggende richting worden afgelezen, de stuurautomaat handmatig worden aangestuurd en op standby worden gezet zodat er weer met de hand gestuurd kan worden.
Kompas:
Leest de juiste voorliggende koers en verteld de stuurcomputer welke actie nodig is om de ingestelde koers te blijven sturen. Tegenwoordig zijn de meer uitgebreide automaten voorzien van een gyroscopisch kompas. Hiermee worden de bewegingen van het schip gemeten over meerdere assen waardoor de drive sneller kan reageren op een koersverandering. Dit zorgt voor een strakker stuurgedrag maar ook minder stroomverbruik.
Stuurcomputer:
Verzamelt alle informatie en stuurt hiermee de drive in de juiste richting.
Voor lichte, helmstok bestuurde schepen kan ook gekozen worden voor een waterdichte helmstokautomaat waar alle bovenstaande componenten in één kast zitten. Deze toepassing vraagt de minste aanpassingen voor het schip maar beschikt niet over een gyro kompas en stuurt dus alleen op een kompaskoers.
Cockpit stuurautomaten bestaan al geruime tijd en zijn in de loop der jaren niet bijzonder veranderd aangezien het systeem simpel maar doeltreffend werkt. Tweedehands schepen zijn vaak al voorzien van een stuurautomaat waarbij het heel waarschijnlijk is dat deze hetzelfde functioneert als een modern type. Een goed voorbeeld is de Autohelm automaat wat verder is gegaan als Raytheon en vervolgens Raymarine (te herkennen aan de kleuren: zwart-rood, grijs en uiteindelijk zwart). Een Autohelm ST4000 is hierbij vergelijkbaar met een Raymarine SPX5 type, maar ook met de nieuwste EV100 serie.
De meest bepalende factor bij het kiezen van de juiste stuurautomaat is, naast het stuurmechanisme, de waterverplaatsing van het schip. Heel belangrijk is om hier rekening te houden met een schip dat ‘vakantie klaar’ is, dus volledige bagage en volle tanks. Wanneer de waterverplaatsing niet duidelijk is kan ook gerekend worden door twintig procent bij het casco gewicht op te tellen.
Wanneer de waterverplaatsing niet overeenkomt met de stuurautomaat zal dit snel te merken zijn wanneer de windkracht toeneemt. De automaat heeft in dat geval zichtbaar moeite met het sturen van het schip, de koer is niet meer aan te houden en er zal sneller met de hand gestuurd moeten worden.
Hieronder volgt een overzicht van de juiste automaat, per stuurwerk, voor de juiste waterverplaatsing.
| Raymarine ST1000+ | 3,0 ton |
| Simrad TP-10 | 3,7 ton |
| Raymarine ST2000+ | 4,5 ton |
| Simrad TP-22 | 5,0 ton |
| Simrad TP-32 | 6,3 ton |
| Raymarine EV-100 Tiller | 6,0 ton |
| Raymarine EV-100 Wheel | 6,5 ton |
In dit overzicht is te herleiden welk type stuurautomaat geschikt is. Wanneer het schip een hogere waterverplaatsing heeft of in zwaardere omstandigheden vaart is een onderdeks gemonteerde stuurautomaat aan te raden.
